Pieczone ziemniaki to bardzo proste danie, które robi się właściwie samo. Jest świetnym dodatkiem do potraw albo samodzielną przekąską.
Pieczone ziemniaki są zdrowsze i mniej kaloryczne niż smażone na patelni czy frytki. Pieczenie w piekarniku pozwala zachować też więcej substancji odżywczych. Poza tym to danie, które zawsze się udaje. Podane z ziołami i oliwą smakują przepysznie i nadają nawet prostemu obiadowi nastrój jak we włoskiej tawernie w słoneczne popołudnie.
Przepis na pieczone ziemniaki znajdziemy już w najstarszej polskiej książce kucharskiej wydrukowanej w 1682 roku w Krakowie – Compendium Ferculorum, albo zebranie potraw autorstwa Stanisława Czernieckiego, kuchmistrza wojewody krakowskiego Aleksandra Michała Lubomirskiego. Autor nie tylko zapisał w niej 333 potrawy, ale także dworskie obyczaje i tajniki przygotowania uczt. Polecał pieczenie tertofelli w popiele, owiniętych w papier z dodatkiem oliwy i soku z cytryny.
Inne przepisy na pieczone ziemniaki pojawiają się w książce Potrawy z kartofli z 1842 roku oraz u XIX-wiecznej “Polskiej Nigelli”, Lucyny Ćwierczakiewiczowej w jej monumentalnej książce kucharskiej 365 obiadów. Ćwierczakiewiczowa radzi obrane ziemniaki posolić i obsypać mąką żytnią przed włożeniem do gorącego piekarnika, co da im chrupiącą skórkę, a po upieczeniu okrasić świeżym masłem.
Rozpowszechnienie ziemniaków w Polsce przypisuje się królowi Janowi III Sobieskiemu, który podczas Odsieczy Wiedeńskiej miał przesłać ukochanej Marysieńce wór ziemniaków i sadzonki z białymi kwiatami. Zresztą dawniej elegantki przypinały sobie kwiaty ziemniaka do gorsetów.
Wcześniejszy wyraz kartofel trafił do Polski z języka niemieckiego (Kartoffel, Tartuffel), a tam przywędrował z włoskiej formy tartufo oznaczającej truflę. Z kolei ziemniak (ta nazwa rozpowszechniła się dopiero w XIX wieku) pochodzi od francuskiego pomme de terre – jabłko ziemne.
Pieczone ziemniaki z ziołami
Składniki
- 6-8 dużych ziemniaków
- 5 łyżek oliwy
- 1 łyżeczka papryki ostrej
- 1 łyżeczka bazylii
- 1 łyżeczka ziół prowansalskich
- ½ główki czosnku
- 3 gałązki świeżego rozmarynu
- sól i pieprz do smaku
Przygotowanie
- Ziemniaki obierz ze skórki (młode ziemniaki oczyść) pokrój na ćwiartki wzdłuż i wrzuć do miski.
- Polej ziemniaki oliwą i obsyp przyprawami: solą, pieprzem, papryką ostrą, ziołami. Wymieszaj dłońmi. Dodaj obrane ząbki czosnku.
- Blachę wyłóż papierem do pieczenia, przełóż na nią ziemniaki. Na wierzchu połóż gałązki rozmarynu. Wstaw do piekarnika rozgranego do 220°C na około 45 minut.
