Tradycyjny, prosty przepis na Käsespätzle – sycące szpecle, czyli popularne w Alpach kluseczki z serem i podsmażoną na złoto cebulką.
Szpecle (Spätzle) to sztandarowe danie kuchni szwabskiej, która uchodzi za prostą i niezbyt wyszukaną, ale za to sycącą i smaczną. Mogą być samodzielną potrawą (podaje się je wówczas z dodatkiem cebuli, sera, boczku bądź kapusty) albo dodatkiem do dań głównych. Popularne powiedzenie mówi: “Jeśli dziewczyna nie potrafi zrobić szpecli to nie jest prawdziwą Szwabką”. Mój tradycyjny przepis na szpecle pochodzi z Muzeum Szpecli Spätzlemuseum w Bad Waldsee.
Pierwszy przepis na szpecle pochodzi z 1783 roku, z bestsellerowej książki kucharskiej “Göppinger Kochbuch” Rosiny Dorothei Knör. A w książce “Schwäbische Spätzleküche” jest 50 różnych przepisów na szpecle. O swojej ukochanej potrawie Szwabowie nigdy nie powiedzą: „makaron”. Za to pisali o niej pieśni i wiersze. Niemiecki pisarz Josef Eberle zanotował: “Spätzle to fundament naszej kuchni, chwała naszego kraju, alfa i omega kuchni szwabskiej”. W opublikowanej w 1827 roku „Historii siedmiu Szwabów” opisano, że w Szwabii je się pięć razy dziennie: 5 razy zupę i dwa razy zupę i Knöpfle (bardziej okrągłe) lub Spätzle (podłużne). Nazwa pochodzi najprawdopodobniej od niemieckiego słowa Spatzen, które oznacza małe wróble.
Choć ciasto składa się tylko z mąki, jajek i wody, każda niemiecka rodzina ma swój własny, sprawdzony sposób na szpecle. Niektórzy używają ciepłej wody, inni zimnej, mineralnej lub mleka. W niektórych regionach dodaje się nawet do ciasta twaróg lub śmietanę. Są tacy, którzy by uzyskać idealne ciasto, wplatają jego przygotowanie w rytm prac domowych. Zaczynają o 8 rano i za każdym razem, gdy przechodzą obok miski, mieszają przez minutę. Do południa ciasto jest gotowe i ponoć wyjątkowo smaczne. Inni uważają, że im bardziej leniwy kucharz, tym lepsze zrobi szpecle. Wystarczy kilka pociągnięć łyżką, tak, by w cieście wciąż dało się rozróżnić jajka i mąkę. Przy przygotowaniu szpecli obowiązuje prosta zasada: 100 gram mąki na 1 jajko. Tradycyjnie kluseczki ścina się ostrym nożem prosto z drewnianej deseczki Spätzlesbrett do garnka z gotującą osoloną wodą.
Käsespätzle, czyli szpecle z serem i cebulką, jada się głównie w górskich regionach Niemiec, Vorarlbergu i Tyrolu. Zapieka się je z górskim serem żółtym i podsmażoną cebulą, czasem także oprószone gałką muszkatołową i szczypiorkiem. Do dania podaje się zieloną sałatę, bukiet surówek lub tradycyjną niemiecką sałatkę ziemniaczaną Kartoffelsalat. W Liechtensteinie Käsespätzle podaje się z musem jabłkowym.
Szpecle serowe (Käsespätzle)
Składniki
Szpecle
- 500 g mąki
- 5 jajek
- 250 ml wody
- szczypta soli
Dodatki
- 200 g tartego sera (najlepiej Gruyère, ale może być mieszanka z Ementalerem a nawet sam Ementaler)
- 1 duża cebula
- olej do smażenia
Przygotowanie
- Wsyp mąkę do miski. Jajka, wodę i sól wmieszaj do mąki drewnianą łyżką lub mikserem ręcznym, aż ciasto zacznie bąbelkować i powoli spływać z łyżki. Odstaw ciasto na 15 minut.
- W dużym rondlu zagotuj osoloną wodę i porcjami ścinaj ciasto z deski ostrym nożem. Jeśli masz specjalne sito lub praskę do szpecli możesz przetrzeć ciasto przez nie.
- Szpecle wyciągaj łyżką cedzakową zaraz po wypłynięciu.
- Cebulę obierz i posiekaj w drobną kostkę. Podsmaż na odrobinie oleju, aż będzie złota.
- Żaroodporne naczynie wysmaruj masłem, układaj naprzemienie warstwami po ⅓ szpecli, tartego sera i cebulki, na wierzchu ułóż warstwę sera i oprósz cebulką. Zapiekaj przez około 10 minut w piekarniku rozgrzanym do 180 °C.
2 komentarze